Γυναικομαστια

Η γυναικομαστια εκδηλώνεται στο μεγαλύτερο της ποσοστό αμφοτερόπλευρα και είναι η πιο συχνά απαντώσα διαταραχή του ανδρικού μαστού. Ευθύνεται για το 85% περίπου των διογκώσεων του μαζικού αδένα στον ανδρικό πληθυσμό.

Η εμφάνιση αυτής της υπερτροφίας μαστών έχει μεγάλη συσχέτιση με την ηλικία. Στη βρεφική ηλικία και στην ήβη απαντά σε μεγάλη συχνότητα, ενώ στην παιδική ηλικία είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Συνήθως αποτελεί το σύμπτωμα ενδοκρινολογικών νοσημάτων, μπορεί όμως να οφείλεται και σε παρενέργεια φαρμάκων ή τοξικών ουσιών. Για τους λόγους αυτούς καθίσταται αναγκαία η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και ενδελεχούς κλινικοεργαστηριακού ελέγχου. Είναι κεφαλαιώδης η σημασία της ανεύρεση της υπαίτιας νόσου ή του εξωγενούς παράγοντα.

Ιδιοπαθής γυναικομαστία

Ορισμένες φορές δεν καθίσταται δυνατή η ανεύρεση αιτιολογικού παράγοντα για την υπερτροφία μαστών. Τότε τη χαρακτηρίζουμε ως ιδιοπαθή. Η χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης  έχει θέση κυρίως στη θεραπεία της ιδιοπαθούς γυναικομαστιας. Ανάλογα με την ηλικία εμφάνισής της, τη διακρίνουμε σε νεογνική, εφηβική και των ενηλίκων.

Νεογνική και εφηβική γυναικομαστία

Η γυναικομαστια που εμφανίζεται στα νεογνά (Neonatal gynecomastia) δεν έχει κανένα παθολογικό υπόστρωμα. Είναι αποτέλεσμα της δράσης των οιστρογόνων της μητέρας σ’ αυτά, κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής τους ζωής. Υποχωρεί αυτόματα σε διάστημα ολίγων εβδομάδων.

Η εφηβική (Pubertal gynecomastia) είναι αρκετά συχνή και εμφανίζεται σε ποσοστό 40% των εφήβων, σε ηλικίες μεταξύ 13 και 17 ετών. Είναι συνήθως αμφοτερόπλευρη και παρέρχεται μετά από 12-24 μήνες. Η εφηβική που επιμένει και στη μετεφηβική ηλικία, πρέπει να παρακολουθείται στενά.

Αποκλειστικά και μόνο μετά από διερεύνηση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ιδιοπαθής και τούτο, διότι μπορεί να υποκρύπτει σοβαρή υποκείμενη νόσο, όπως όγκο των όρχεων ή των επινεφριδίων.

Γυναικομαστια ενηλίκων

Γυναικομαστια των ενηλίκων

Η γυναικομαστια των ενηλίκων (Senescent gynecomastia) απαντά κυρίως σε ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών και εκδηλώνεται πιο συχνά ετερόπλευρα, με προτίμηση την αριστερή πλευρά, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό σαφής παθοφυσιολογική εξήγηση. Εδώ επίσης, ο διογκωμένος μαζικός αδένας υποστρέφεται συνήθως σε διάστημα 12-24 μηνών.

Επί εμμονής της γυναικομαστίας πέρα του προαναφερθέντος χρονικού διαστήματος και εφ’ όσον έχει ολοκληρωθεί η διαγνωστική διερεύνηση και έχουν αποκλεισθεί ενδογενείς ή εξωγενείς αιτιολογικοί παράγοντες – περίπτωση ιδιοπαθούς γυναικομαστιας- τότε, για ψυχολογικούς και κοσμητικούς λόγους, κυρίως, μπορούμε να προβούμε σε χειρουργική αντιμετώπιση.

Η αληθής γυναικομαστια προκαλείται από την επίδραση των οιστρογόνων στο μαζικό αδένα του άρρενος. Αυτό συμβαίνει σε παθήσεις που υπάρχει είτε αυξημένη παραγωγή των οιστρογόνων είτε ανεπάρκεια των ανδρογόνων ή συνδυασμός και των δυο.

Στην αρκετά μεγάλη κατηγορία αυτών των παθήσεων θα μπορούσαμε να αναφέρουμε επιλεκτικά τους όγκους των όρχεων, το σύνδρομο Klinefelter, τη συγγενή υπερπλασία, ή όγκους των επινεφριδίων, την παρανεοπλασματική έκκριση 8-H.C.G., την κίρρωση του ήπατος καθώς επίσης και διατροφικές διαταραχές.

Γυναικομαστια και φάρμακα

Φαρμακευτική γυναικομαστία

Η γυναικομαστια φαρμακευτικής αιτιολογίας δεν είναι σπάνια. Φάρμακα με οιστρογονική δράση (δακτυλίτιδα, αναβολικά στεροειδή, μαριχουάνα), όπως επίσης και φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση, ή τη σύνθεση της τεστοστερόνης (σιμετιδίνη, κετοκοναζόλη, σπιρονολακτόνη, αντινεοπλασματικά, διαζεπάμη) ενοχοποιούνται συχνά για πρόκληση της πάθησης.

Επιπλέον, φάρμακα που αυξάνουν τη σύνθεση οιστρογόνων ή δρουν με άγνωστους μέχρι τώρα μηχανισμούς (ρεζερπίνη, θεοφυλλίνη, βεραπαμίλη, αντικαταθλιπτικά, φουροσεμίδη), μπορούν να είναι υπαίτια για πρόκληση γυναικομαστίας.

Η αληθής γυναικομαστια πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από την ψευδή (False gynecomastia). Η ψευδογυναικομαστία απαντά σε άτομα με εκσεσημασμένη παχυσαρκία, τα οποία εμφανίζουν μεγάλη εναπόθεση λίπους στο μαζικό αδένα.

Τέλος, στη διαφορική διάγνωση της γυναικομαστιίας θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα υπόψη οι όγκοι. Αυτοί είναι , το νευρίνωμα (σπάνια) και συνηθέστερα ο καρκίνος του μαστού, ο οποίος εμφανίζεται σε άτομα μεγάλης ηλικίας, στα οποία η μαστογραφία εκτελείται ως εξέταση ρουτίνας στη διαγνωστική προσέγγιση της νόσου.

Συμπεράσματα

Συμπερασματικά κάθε ασθενής με γυναικομαστια πρέπει να υποβάλλεται σε λεπτομερή έλεγχο, με σκοπό τον προσδιορισμό του αιτίου – ενδογενούς ή εξωγενούς – που την προκαλεί. Στις περιπτώσεις αυτές η αντιμετώπιση είναι αιτιολογική.

Ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση έχει η ιδιοπαθής γυναικομαστια, όταν δεν υποχωρεί σε 12-24 μήνες από την εμφάνιση της, όπως επίσης και οι περιπτώσεις ψευδούς γυναικομαστιας σε παχύσαρκα άτομα. Και στις δύο περιπτώσεις, ψυχολογικοί και κοσμητικοί λόγοι επιβάλλουν την επέμβαση.

Σχετικοί σύνδεσμοι

• Πλαστική χειρουργική – Wikipedia
• Μειωτική στήθους
• Πλαστική στήθους
• Αυξητική στήθους με αυτόλογο λίπος