Τι είναι η γυναικομαστία;

Η γυναικομαστία είναι η καλοήθης αύξηση του αδενικού ιστού του ανδρικού μαστού, που συχνά συνοδεύεται από διόγκωση και ευαισθησία στην περιοχή. Η γυναικομαστία εκδηλώνεται στο μεγαλύτερο της ποσοστό αμφοτερόπλευρα και είναι η πιο συχνή διαταραχή του ανδρικού μαστού. Η συχνότητα εμφάνισής της είναι μεγάλη και ευθύνεται για το 85% περίπου των διογκώσεων του μαζικού αδένα στον ανδρικό πληθυσμό.

Η εμφάνιση αυτής της υπερτροφίας μαστών έχει μεγάλη συσχέτιση με την ηλικία. Στη βρεφική ηλικία και στην ήβη απαντά σε μεγάλη συχνότητα, ενώ στην παιδική ηλικία είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Ταξινόμηση γυναικομαστίας

Η γυναικομαστία, ανάλογα με τη σοβαρότητά της, ταξινομείται στους παρακάτω βαθμούς:

• 1^ου βαθμού: Ήπια γυναικομαστία χωρίς χαλάρωση
• 2^ου βαθμού: Μέτρια γυναικομαστία με ή χωρίς ήπια χαλάρωση
• 3^ου βαθμού: Σοβαρή γυναικομαστία με ήπια χαλάρωση
• 4^ου βαθμού : Σοβαρή γυναικομαστία με σημαντική χαλάρωση

Πού οφείλεται η γυναικομαστία;

Συνήθως αποτελεί το σύμπτωμα ενδοκρινολογικών νοσημάτων, όμως μπορεί να οφείλεται και σε παρενέργεια φαρμάκων ή τοξικών ουσιών. Για τους λόγους αυτούς καθίσταται αναγκαία η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και ενδελεχούς κλινικο-εργαστηριακού ελέγχου. Είναι κεφαλαιώδης η σημασία της ανεύρεσης της υπαίτιας νόσου ή του εξωγενούς παράγοντα που ευθύνεται για την πρόκλησή της.

Ορισμένες φορές δεν καθίσταται δυνατή η ανεύρεση αιτιολογικού παράγοντα για την υπερτροφία μαστών. Τότε τη χαρακτηρίζουμε ως ιδιοπαθή. Η χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης  έχει θέση κυρίως στη θεραπεία της ιδιοπαθούς γυναικομαστίας.

Είδη γυναικομαστίας

Ανάλογα με την ηλικία εμφάνισής της, διακρίνουμε τη γυναικομαστία σε νεογνική, εφηβική και των ενηλίκων.

Νεογνική και εφηβική γυναικομαστία

Η γυναικομαστία που εμφανίζεται στα νεογνά (Neonatal gynecomastia) δεν έχει κανένα παθολογικό υπόστρωμα. Είναι αποτέλεσμα της δράσης των οιστρογόνων της μητέρας σ’ αυτά, κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής τους ζωής. Αυτός ο τύπος γυναικομαστίας υποχωρεί αυτόματα σε διάστημα ολίγων εβδομάδων.

Η εφηβική (Pubertal gynecomastia) είναι αρκετά συχνή και εμφανίζεται σε ποσοστό 40% των εφήβων, σε ηλικίες μεταξύ 13 και 17 ετών. Είναι συνήθως αμφοτερόπλευρη και παρέρχεται μετά από 12-24 μήνες. Η εφηβική που επιμένει και στη μετεφηβική ηλικία  πρέπει να παρακολουθείται στενά.

Αποκλειστικά και μόνο μετά από διερεύνηση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ιδιοπαθής και τούτο, διότι μπορεί να υποκρύπτει σοβαρή υποκείμενη νόσο, όπως όγκο των όρχεων ή των επινεφριδίων.

Γυναικομαστία ενηλίκων

Η γυναικομαστία των ενηλίκων (Senescent gynecomastia) απαντά κυρίως σε ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών. Εκδηλώνεται πιο συχνά ετερόπλευρα, με προτίμηση την αριστερή πλευρά, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό σαφής παθοφυσιολογική εξήγηση. Επίσης, στη γυναικεία γυναικομαστία ο διογκωμένος μαζικός αδένας υποστρέφεται συνήθως σε διάστημα 12-24 μηνών.

Επί εμμονής της γυναικομαστίας πέρα του προαναφερθέντος χρονικού διαστήματος και εφ’ όσον έχει ολοκληρωθεί η διαγνωστική διερεύνηση και έχουν αποκλεισθεί ενδογενείς ή εξωγενείς αιτιολογικοί παράγοντες – περίπτωση ιδιοπαθούς γυναικομαστίας- τότε, για ψυχολογικούς και κοσμητικούς λόγους, κυρίως, μπορούμε να προβούμε σε χειρουργική επέμβαση.

Η αληθής γυναικομαστία προκαλείται από την επίδραση των οιστρογόνων στο μαζικό αδένα. Αυτό συμβαίνει σε παθήσεις που υπάρχει αυξημένη παραγωγή των οιστρογόνων ή ανεπάρκεια των ανδρογόνων ή συνδυασμός και των δυο.

Στην αρκετά μεγάλη κατηγορία αυτών των παθήσεων θα μπορούσαμε να αναφέρουμε επιλεκτικά:

• διάφορες διατροφικές διαταραχές
• τους όγκους των όρχεων
•  το σύνδρομο Klinefelter
• τη συγγενή υπερπλασία ή όγκους των επινεφριδίων
• την παρανεοπλασματική έκκριση 8-H.C.G.
• την κίρρωση του ήπατος

Φαρμακευτική γυναικομαστία

Η γυναικομαστία φαρμακευτικής αιτιολογίας δεν είναι σπάνια. Φάρμακα με οιστρογονική δράση (δακτυλίτιδα, αναβολικά στεροειδή, μαριχουάνα), όπως επίσης και φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση  ή τη σύνθεση της τεστοστερόνης (σιμετιδίνη, κετοκοναζόλη, σπιρονολακτόνη, αντινεοπλασματικά, διαζεπάμη) ενοχοποιούνται συχνά για πρόκληση της πάθησης.

Επιπλέον, φάρμακα που αυξάνουν τη σύνθεση οιστρογόνων ή δρουν με άγνωστους μέχρι τώρα μηχανισμούς (ρεζερπίνη, θεοφυλλίνη, βεραπαμίλη, αντικαταθλιπτικά, φουροσεμίδη) μπορούν να είναι υπαίτια για πρόκληση γυναικομαστίας.

Αληθής και ψευδής γυναικομαστία

Η αληθής γυναικομαστία πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από την ψευδή (False gynecomastia). Η ψευδογυναικομαστία απαντά σε άτομα με εκσεσημασμένη παχυσαρκία, τα οποία εμφανίζουν μεγάλη εναπόθεση λίπους στο μαζικό αδένα.

Τέλος, στη διαφορική διάγνωση της γυναικομαστίας θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα υπόψη οι όγκοι. Αυτοί είναι το νευρίνωμα (σπάνια) και συνηθέστερα ο καρκίνος του μαστού, ο οποίος εμφανίζεται σε άτομα μεγάλης ηλικίας, στα οποία η μαστογραφία εκτελείται ως εξέταση ρουτίνας στη διαγνωστική προσέγγιση της νόσου.

Συμπεράσματα

Συμπερασματικά κάθε ασθενής με γυναικομαστία πρέπει να υποβάλλεται σε λεπτομερή έλεγχο, με σκοπό τον προσδιορισμό του αιτίου – ενδογενούς ή εξωγενούς – που την προκαλεί. Στις περιπτώσεις αυτές η αντιμετώπιση είναι αιτιολογική.

Ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση έχει η ιδιοπαθής γυναικομαστία, όταν δεν υποχωρεί σε 12-24 μήνες από την εμφάνιση της, όπως επίσης και οι περιπτώσεις ψευδούς γυναικομαστίας σε παχύσαρκα άτομα. Και στις δύο περιπτώσεις, ψυχολογικοί και κοσμητικοί λόγοι επιβάλλουν την επέμβαση.

Ο Πλαστικός Χειρουργός Φώτης Φίλιππος Καραντώνης έχει πραγματοποιήσει πολλές επεμβάσεις αντιμετώπισης της γυναικομαστίας. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας και μάθετε τα πάντα για τη γυναικομαστία και τις μεθόδους αντιμετώπισής της.

Σχετικοί σύνδεσμοι

• Πλαστική χειρουργική – Wikipedia
• Μειωτική στήθους
• Πλαστική στήθους
• Αυξητική στήθους με αυτόλογο λίπος